چهارشنبه ۴ مرداد ۹۶
متأسفانه در یغمای داشته‌های محیط زیستی، گیاهان مظلوم‌ترین هستند شاید چون نه جثه چشم گیری دارند، نه توان سرو صدایی که جلب توجه کند. آسیب هم که می‌بینند نه خونی جاری می‌شود و نه لاشه‌ای که شاید بویش وجدانی را بیدار کند اما شک نیست گیاه که نباشد سر سلسله زنجیر حیات می‌گسلد.
لیلا مسروری، فعال محیط زیست گفت: تالاب انزلی به رغم تمام زخم‌های عمیق پیکرش هنوز مشهورترین و به جهت بازدید و تفرج از جمله در دسترس‌ترین تالاب‌های ایران است اما یکی از بارزترین داشته‌های این تالاب که وجه مشخصه ممتاز و چشم نواز این تالاب است، لاله‌های تالابی صورتی رنگ آن است. کلونی‌های طبیعی لاله تالابی در پناهگاه حیات وحش سرخانکل و نیز لکه‌هایی در حوالی منطقه آبکنار دیده می‌شوند. کلونی‌هایی که سال به‌سال رنجورتر می‌شوند و از عوامل رنجور شدن نه فقط مشکلات عدیده تالاب، که گیر افتادن لاله‌های تالابی در باتلاق اندیشه‌های منفعت‌طلب و چشمان بی‌تفاوت مسئولان است.
این فعال محیط زیست توضیح داد: در ده سال اخیر همزمان با شکوفایی این گیاه زیبا عده‌ای سودجو به گمان یافته‌ای مفت و در دسترس، گرزهای حاوی بذر این گیاه را کنده و به اسم «سله باقلا» یا «پسته دریایی» می‌فروشند. در سایۀ بی‌توجهی ابواب جمعی محیط زیست و منابع طبیعی در سالهای اخیر، بغل بغل این گلهای زیبا و بذر آن چیده شده سر از برخی گلفروشی‌ها درمی‌آورد تا به قیمتی گزاف بعنوان گل نایاب و کمیاب فروخته شود و صد البته در مورد منبع تهیه این گل، پنهان کاری می‌کنند!
اگر روزگاری تعدادی از این بذرها در کنار معدودی اسکله قایق سواری تالاب، عرضه می‌شد این روزها و به مثابه شهری بی‌کلانتر، بذری که ضامن بقای کلونی و خوراک پرندگان تالاب است، علاوه بر داخل شهر، در طبق‌های بزرگ و حتی با وانت، در مسیر رشت - رضوانشهر عرضه می‌شود. جالب اینکه حداقل منطقه سرخانکل جز مناطق چهارگانه و تولیت آن با محیط زیست است! یعنی آن بهانه باستانی مشخص نبودن مدیریت وجود ندارد.
به موجب مادۀ یازده آیین‌نامه اجرایی قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست، قطع اشجار، بوته کنی، خار زنی و ذغال گیری تجاوز و تخریب محیط زیست و هر عملی که موجب از بین رفتن رستنی‌ها و تغییر اکوسیستم شود در پناهگاه‌های حیات وحش و مناطق حفاظت شده که اراضی آن متعلق به دولت باشد بدون اجازه، ممنوع است. در عین حال مادۀ دوم و سوم قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگلها و مراتع نیز با توجه به اینکه می‌توان رویشگاه لاله تالابی را بیشه طبیعی تلقی کرد، به نوعی منابع طبیعی را ملزم به حفاظت و حراست رویشگاه این گیاه در محدوده‌های پراکنده لاله تالابی خارج از مناطق تحت مدیریت محیط زیست، می‌کند.
در نتیجه انتظار می‌رود دست کم وقتی کنار خیابان و معابر شهر بذر این گیاه عرضه می‌شود مأموران سد معبر شهرداری که لاله تالابی را برند خود قرار داده‌اند، نسبت به جمع‌آوری آن اقدام کنند.
مسروری هشدار داد: حتی امروز هم برای فریاد رسی دیر شده است و اگر همین گونه پیش بروند با از بین رفتن کلونی طبیعی لاله تالابی باید در تالاب انزلی فانوس بدست بدنبال تک بوته‌های آن بگردیم و تازه به فکر بیفتیم که بسان سوسن چلچراغ دورش حریم و حصار بکشیم و احیاناً به دنبال تکثیر مصنوعی برویم! وی در پایان با بیان این که شرط خردورزی علاج واقعه قبل از وقوع است گفت: اینک در حالیکه آنچه نباید، رخ می‌دهد، دست کم پیش از آنکه کلونی طبیعی این گیاه ارزشمند برای همیشه همچون سوف حاجی طرخان تالاب انزلی و آب زلال تالاب و عمق ده متری آن، به خاطره و قصه تبدیل شود به داد آن برسیم.
لیلا مسروری، فعال محیط زیست گفت: تالاب انزلی به رغم تمام زخم‌های عمیق پیکرش هنوز مشهورترین و به جهت بازدید و تفرج از جمله در دسترس‌ترین تالاب‌های ایران است اما یکی از بارزترین داشته‌های این تالاب که وجه مشخصه ممتاز و چشم نواز این تالاب است، لاله‌های تالابی صورتی رنگ آن است. کلونی‌های طبیعی لاله تالابی در پناهگاه حیات وحش سرخانکل و نیز لکه‌هایی در حوالی منطقه آبکنار دیده می‌شوند. کلونی‌هایی که سال به‌سال رنجورتر می‌شوند و از عوامل رنجور شدن نه فقط مشکلات عدیده تالاب، که گیر افتادن لاله‌های تالابی در باتلاق اندیشه‌های منفعت‌طلب و چشمان بی‌تفاوت مسئولان است.
این فعال محیط زیست توضیح داد: در ده سال اخیر همزمان با شکوفایی این گیاه زیبا عده‌ای سودجو به گمان یافته‌ای مفت و در دسترس، گرزهای حاوی بذر این گیاه را کنده و به اسم «سله باقلا» یا «پسته دریایی» می‌فروشند. در سایۀ بی‌توجهی ابواب جمعی محیط زیست و منابع طبیعی در سالهای اخیر، بغل بغل این گلهای زیبا و بذر آن چیده شده سر از برخی گلفروشی‌ها درمی‌آورد تا به قیمتی گزاف بعنوان گل نایاب و کمیاب فروخته شود و صد البته در مورد منبع تهیه این گل، پنهان کاری می‌کنند!
اگر روزگاری تعدادی از این بذرها در کنار معدودی اسکله قایق سواری تالاب، عرضه می‌شد این روزها و به مثابه شهری بی‌کلانتر، بذری که ضامن بقای کلونی و خوراک پرندگان تالاب است، علاوه بر داخل شهر، در طبق‌های بزرگ و حتی با وانت، در مسیر رشت - رضوانشهر عرضه می‌شود. جالب اینکه حداقل منطقه سرخانکل جز مناطق چهارگانه و تولیت آن با محیط زیست است! یعنی آن بهانه باستانی مشخص نبودن مدیریت وجود ندارد.
به موجب مادۀ یازده آیین‌نامه اجرایی قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست، قطع اشجار، بوته کنی، خار زنی و ذغال گیری تجاوز و تخریب محیط زیست و هر عملی که موجب از بین رفتن رستنی‌ها و تغییر اکوسیستم شود در پناهگاه‌های حیات وحش و مناطق حفاظت شده که اراضی آن متعلق به دولت باشد بدون اجازه، ممنوع است. در عین حال مادۀ دوم و سوم قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگلها و مراتع نیز با توجه به اینکه می‌توان رویشگاه لاله تالابی را بیشه طبیعی تلقی کرد، به نوعی منابع طبیعی را ملزم به حفاظت و حراست رویشگاه این گیاه در محدوده‌های پراکنده لاله تالابی خارج از مناطق تحت مدیریت محیط زیست، می‌کند.
در نتیجه انتظار می‌رود دست کم وقتی کنار خیابان و معابر شهر بذر این گیاه عرضه می‌شود مأموران سد معبر شهرداری که لاله تالابی را برند خود قرار داده‌اند، نسبت به جمع‌آوری آن اقدام کنند.
مسروری هشدار داد: حتی امروز هم برای فریاد رسی دیر شده است و اگر همین گونه پیش بروند با از بین رفتن کلونی طبیعی لاله تالابی باید در تالاب انزلی فانوس بدست بدنبال تک بوته‌های آن بگردیم و تازه به فکر بیفتیم که بسان سوسن چلچراغ دورش حریم و حصار بکشیم و احیاناً به دنبال تکثیر مصنوعی برویم! وی در پایان با بیان این که شرط خردورزی علاج واقعه قبل از وقوع است گفت: اینک در حالیکه آنچه نباید، رخ می‌دهد، دست کم پیش از آنکه کلونی طبیعی این گیاه ارزشمند برای همیشه همچون سوف حاجی طرخان تالاب انزلی و آب زلال تالاب و عمق ده متری آن، به خاطره و قصه تبدیل شود به داد آن برسیم.
منبع: خبرگزاری مهر