بهمبری

می‌شهر

فروش آنلاین کتاب «می شهر»

👇خرید کتاب «می شهر» اثر مریم جمشیدی با تخفیف ویژه👇

خرید اینترنتی و آنلاین کتاب «می شهر» از نشر نیروانا، در فروشگاه آنلاین کتاب ۳۰ بوک.

درباره‌ی کتاب «می شهر» اینجا بیشتر بخوانید

چاپ کتاب «می شهر»

کتاب می شهر منتشر شد

بالاخره کتاب به دستم رسید، با همت عزیزانی که بی‌ادعا و خالصانه من را تشویق و ترغیب به نوشتن آن‌هم به زبان گیلکی کردند که بی‌وجودشان این کتاب هم وجود نداشت. به امید آن‌که قدمی هر چند کوچک در جهت حفظ و دوام زبان مادری برداشته باشم. 

در پشت جلد این کتاب آمده:

«کتاب «می شهر» نخستین کتاب به زبان گیلکی است که از یک نویسنده‌ی زن منتشر شده است. مریم جمشیدی بهمبری نوشتن را با داستانک‌های کوتاه در وب‌سایت‌های ادبی آغاز کرده است. پس از طی دوره‌ی آموزش ویرایش، ضمن تألیف و ویرایش متون گوناگون و همکاری با وب‌سایت‌هایی در همین زمینه، ویراستار و نویسنده‌ی ستون ثابت می شهر در ماهنامه‌ی گیلان اؤجا هم بوده و تاکنون یادداشت و مقالاتی در موضوع زنان نیز منتشر کرده است.

یادداشت‌های می شهر که در فاصله‌ی سال‌های ۹۵ تا ۹۸ در ماهنامه‌ی گیلانˇاؤجا منتشر شده است، می‌تواند سند خوبی برای توصیف بحران‌های اقتصادی و تغییرات زیاد وضعیت معیشتی جامعه در نیمه‌ی دوم دهه‌ی نود شمسی از دید یک زن خانه‌دار گیلک باشد.»

خبر انتشار کتاب و مراکز بخش را این‌جا بخوانید

کتاب «می شهر» منتشر شد

طرح روی جلد کتاب «می شهر»


کتاب «می شهر» نخستین کتاب به زبان گیلکی است که از یک نویسنده‌ی زن منتشر شده است. یادداشت‌های می شهر که در فاصله‌ی سال‌های ۹۵ تا ۹۸ در ماهنامه‌ی گیلانˇاؤجا منتشر شده است، می‌تواند سند خوبی برای توصیف بحران‌های اقتصادی و تغییرات زیاد وضعیت معیشتی جامعه در نیمه‌ی دوم دهه‌ی نود شمسی از دید یک زن خانه‌دار گیلک باشد.
کتاب «می شهر» را نشر نیروانا در سال ۱۳۹۹ در ۵۰ صفحه به قیمت ۱۰۰۰۰ تومان منتشر کرده است. 

این کتاب را در همه‌ی کتاب‌فروشی‌های معتبر استان گیلان می‌توانید تهیه نمائید و علاوه بر آن مرکز پخش: تهران، خیابان انقلاب، خیابان فخررازی، خیابان لبافی‌نژاد، پلاک ۱۸۴ – تلفن: ۶۶۴۹۵۸۱۹

و در فروش‌گاه‌های:
۱- تهران، خیابان انقلاب، خیابان فخررازی، ژاندارمری غربی، پلاک ۸۸، فروشگاه جمهوری – تلفن: ۶۶۴۸۵۱۱۴

۲- تهران، خیابان کریمخان زند، خردمند جنوبی، کوچه یگانه، کتاب‌فروشی نیماژ – تلفن: ۸۸۸۴۲۶۰

نیز در دست‌رس علاقمندان است.

معرفی کتاب از صفحه‌ی ناشر، نشر نیروانا

پوستر کتاب «می شهر»

کارˇ زاکان

کودکان کار
خرداد ماهˇ آخری رۊزان بۊ؛ محصلان خۊشانˇ امتحانأ بده‌بید ؤ منتظرˇ خۊشانˇ نتیجه ایسه بید. می کۊچی پسر خئلی زمت بۊ کی می گۊشˇ مئن خاندی مدرسه امتحاناتˇ پسی خأیه بشه کارˇ سر. تازه ۲۱ ساله بۊبؤسته بۊ. هرچی من ؤ أنˇ آقاجان أنˇ مره صحبت بۊکۊدیم فایدهیی ناشته. امه‌ره گۊفتی خأیه خۊ پۊلانه جمعأکۊنه ؤ خؤره کفش ؤ لیواس بیهینه. ولی من دانستیم که بیشتر أنˇ هدف کارˇ سر شؤنˇ جا اینه کی بتانه خؤره مؤبایل بیهینه. آخه همیشه مره گۊفتی که همه‌تا أنˇ دۊست ؤ رفیقان مؤبایل دأرید ؤ من نارم. أنˇ پئر بنده‌خۊدا ایتا کارگره ؤ نتانه أنˇ ره مؤبایل بیهینه. أخه می زای هر مؤبایلی هم قبۊل ناره... أنˇ پئره بسپؤردم اگه جایی می پسرˇ ره کار پیدا بۊبؤسته مؤخالفت نۊکۊنه. منم دۊست ؤ آشنایه بسپؤردم ایتا کار أنؤ ره پیدا بۊکۊدید مره خبرأکۊنید. 

دۊ سه رۊز پیشتر که بۊشؤ بۊم خرید. ایتا هف هش ساله پسرزای بیدئم کی یک عالم دسمال کاغذی أنˇ دسˇ مئن دۊبۊ ؤ أ دۊکان اۊ دۊکان شۊیی تا خۊ دسمالانه بۊفرۊشه. خئلی ریزه-میزه بو. می دیل بۊسؤخت. زای به أن سن ؤ سال فقط با درس بخانه ؤ تفریح بۊکۊنه. چره واستی پۊلˇ واسی صبح تا غۊرۊب بیرۊنˇ خانه بچرخه ؤ کار بۊکۊنه؟ أنˇ ره خئلی زۊده کی واردˇ اجتماع ببه. اجتماعی کی همه جۊر آدم اۊنˇ مئن ایسه‌ید. جۊلؤتر ایته چادری دؤخترزای بیدئم کی گۊلدان فۊرؤختی؛ می جۊلویه بیگیفت ۊ بۊگؤفت خاله جان گؤلدان نخایی؟ أنه نگاه بۊکۊدم؛ أنˇ سرمچه شیرین بۊ. بۊگؤفتم چن سال داری؟ بۊگؤفت یازده. چن تا گۊلدان بیهئم. بۊگؤفتم از کؤیه آیی؟ بۊگؤفته خارجˇ شهرˇ جا مینیبۊسˇ مره آیم. بۊگؤفتم تنهایی؟ بۊگؤفت أهأ. می پئر کارگره، نتانه امی مخارجه فارسانه. می مار گۊلدان چاکۊنه ؤ منم انˇ ره فۊرۊشم. أگه هر شب گۊلدانانه نۊفرۊشم می مار مره دعوا کۊنه ؤ گاگلف مجبۊرم تا ۱۰ شب بمانم تا همه تا ره بۊفرۊشم. 

جایی بخانده‌بۊم کی نصفˇ گیلانˇ کارˇ زاکؤن، ۸ تا ۱۸ سال داریدی ؤ در معرضˇ خشونت قرار داریدی... تازه واستی وشتایی ؤ تشتایی ؤ لیواس ؤ کفشˇ نامۊناسب ؤ در معرضˇ انواعˇ خطران ؤ بیماریان قرار گیفتنم تاب باورید، تا بتانید خۊشانˇ کاره ادامه بدید. بفأمستم چره چادر دۊکۊده. أنه بۊگؤفتم تره خئلی مراقب ببۊ. مره ایه قشنگˇ لبخند بزه بۊشؤ. هر وخت أنˇ دیم ؤ خنده می خاطر أیه می دیل آتیش گیره ؤ أنˇ ره دۊعا کۊنم تا ساقˇ سلامت بمانه. 

رۊزنامه مئن بخانده‌بوم که ۱۱۰ هزار زای شناسایی بۊبؤستن کی تحصیلˇ جا محرومین، کی فقط نصفˇ اۊشان تحتˇ حمایت قرار بیگیفتن... درحالی کی دۊ میلیۊن کارˇ زاک ایرانˇ مئن ایسأ. تازه بینویشته بۊ أ آمار رسمیه ؤ حۊدۊدˇ هف میلیۊن زاکˇ کارگر دأریم. کارˇ پنهانی زاکان کی مزارع ؤ باغانˇ دۊرۊن خۊشانˇ خانواده’ یاور بیدی ؤ پیله‌ترانˇ پابپا کار کۊنیدی. یا خۊشانˇ خانواده کارگاهˇ دۊرۊن کار کۊنیدی ؤ هرگز أشانˇ حق ؤ حۊقۊق پرداخت نیبه. اۊشانˇ جا بدتر، مۊهاجرانˇ زاکانیدی کی حۊدۊدˇ نصفˇ أ کارˇ زاکانه تشکیل دهیدی. افغانستان ؤ پاکستانˇ زاکان کی مجبۊریدی خۊشانˇ خانواده’ کۊمک گۊدنˇ وأسی مۊهاجرت بۊکۊنید. حتی قانۊن ؤ بهزیستی‌م نتانه أشانه حمایت بۊکۊنه، چۊن شناسایی مدرک ناریدی. زاکانی کی مجبۊرید خۊشانˇ پئر ؤ مارˇ اعتیادˇ وأسی ؤ زیندگی ره پۊل ؤ ایته سرپرست نأشتنˇ وأسی، هر کاری بۊکۊنید. کارگاهانˇ میان ایپچه دسمؤزدˇ همرأ کار کۊدن تا فال ؤ آدامس فۊرۊشی ؤ واکسی ؤ... زاکانی کی زاکی ؤ بچگی نۊکۊنیدی ؤ معلۊم نیه آینده مئن چی أشانˇ رافا ایسأ، چۊن نأ سواد ؤ مدرک داریدی نأ بقایده بهداشت ؤ آمۊزش. زاکانی کی خئلی زۊد پیله بیدی ؤ اجتماع خۊ زشتˇ دیمه زۊد أشانه نیشان دهه. خئلی زۊد قبلˇ أنکی أشان -چی جسمی ؤ چی رۊحی- آماده’ بید... خئلی تلخه.

کودک کار

پ.ن:
عکس‌ها برگرفته شده از آلبوم کودکان کار در ایران اثر احمد زاهدی.
این یادداشت برای نخستین بار در شمارۀ ۱۳ ماهنامۀ گیلانˇاؤجا منتشر شده. 
برای اطلاع از چگونگی خواندن و نوشتن با رسم‌الخط گیلکی اینجا را ببینید.

می شهر

اسفند ماهˇ آخری رۊزان بۊ. ای هفته بؤستی که می کۊچی دؤختر خۊ دۊ تا پایأ ایته کفشˇ مئن دۊکۊده‌بۊ کی با بشیم خرید، اۊنم کؤیه! منطقهٔ آزاد. هرچی أنأ بۊگؤفتم زای جان، راه دۊره، شۊلؤغه، أنˇ گۊشˇ مئن نۊشؤ کی نۊشؤ. شال ؤ کۊلا بۊکۊدیم رادکفتیم. مگه أمی‌ره تاکسی گیر آمۊیی؟ همیشه هأتؤیه. وقتی تعطیلات شۊرۊع به ؤ مؤسافران ویشتر أییدی، شهر شۊلؤغأبه تاکسی کار نۊکۊنه .چۊن أشأنˇ ره صرف نۊکۊنه چن ساعت ترافیک ؤ شۊلؤغی مئن بئسن. آخر سر مجبۊر بۊبؤستیم ایته ماشین مؤسافرکشˇ شخصیأ سوارأبیم.
هوا سرد بۊ ؤ بارانم بیگیفته‌بۊ. خۊدم همیشه می دؤختره سفارش کۊدیم کی غیرˇ تاکسی، ماشینˇ دیگه سوارأنبه.
پناه بر خۊدا سوارأبؤستیم.
راهˇ مئن راننده، شهرˇ شۊلؤغی ؤ بینظمی جا گله بۊکۊد بۊگؤفت وقتی مؤسافران أییدی، شهر شۊلؤغأبه ؤ اجناس ؤ موادˇ خۊراکی هم گرانأبه. بۊگؤفتم شۊلؤغی ره شمه‌ره حق دهم ولی اجناسأ گران کۊدن دئه مؤسافرانه مربوط نبه ؤ خۊدمان کم‌کاری کۊنیم. بۊگؤفت مجبۊره أ سن ؤ سالˇ مره بازنشستگی پسی مؤسافرکشی بۊکۊنه. دۊتا پسرˇ لیسانسˇ بیکارم خانه مئن داشتی کی هفتهٔ پیش ایته کی لیسانسˇ عؤمران هم داشتی، ایته آشنا سفارش ؤ واسطگی مرأ، تهرانˇ مئن، بتانسته بۊ انزلی منطقهٔ آزادˇ مئن مشغول به کار ببه!
جاده مئن می چشم بۊخؤرده "به منطقهٔ آزاد انزلی خوش آمدید"ˇ تابلؤیأ.
می دؤختر مره واورسه کی: مامان مگه منطقهٔ آزاد مال بندر انزلی نیست؟ چرا اینجا این‌جوری نوشته؟
بۊگؤفتم منطقهٔ آزاد دئه بندر انزلی شین نیه.
بۊگؤفت چرا؟
بۊگؤفتم هرتا شهرˇ منطقهٔ آزاد، أنˇ کۊچˇ فایده أنه کی خۊ مردۊمˇ ره اشتغال‌زایی بۊکۊنه ؤ شهرˇ اقتصاد ؤ پیشرفته یاور ببه. وقتی "بندر"ˇ کلمه، "أنزلی" ویرجا حذف ببه، یعنی دئه اۊنˇ شین نیه. واقعیتم هأنه کی أ منطقه بندر أنزلی ره هیچ فایده‌یی ناشته. کی أگه أتؤ بۊ أن همه جوانان کارˇ وأسی خۊشانˇ کشور ؤ شهرانˇ جا کۊچ نۊکۊدید غریبˇ سامان. راننده خۊ سرأ تکان بده ؤ هیچی نۊگؤفت. ایپچه بعد فرسیم مقصده. أنقدر شۊلؤغ بۊ کی منطقه پارکینگ پۊرأبؤسته‌بۊ. پارکینگ مجانی بۊ ولی چن‌وقته کی پۊلی بۊبؤسته ؤ تازه تعطیلˇ رۊزان أنˇ مبلغ بیشترم به؛ بۊمی ؤ غیرˇ بۊمی‌م نأره. می مؤشکل‌پسند دؤختر، ایته شلوار ؤ رۊسری خؤره بیهه. چیزی که مره خئلی جالب بۊ فۊرۊشگاهانی بۊ کی هف هزار تا پؤنزده هزار تۊمانی لیواس فۊرؤختیدی ؤ أشأنˇ تعدادم کم نبۊ. خاستم بشم داخل کی ایته قدیمی دۊسته بیدئم ؤ بنابۊکۊد حال ؤاحوال؛ فۊرۊشگاهه أنه نشان بدأم بۊگؤفتم معلۊم نیه لیواسان چۊتؤ تا أیه فارسه. چۊن خئلی نمˇ بۊیأ دهه. خنده بۊکۊد بۊگؤفت من بیشناوستم کی لیواسانه گۊنی مئن دریا تاودیدی کی گؤمرؤکه پۊل فأندید. بعد بۊجؤری طبقه أشأنأ خۊشکأکۊنید. بۊگؤفت می خاخؤر ایته أشانأ بیهئه بۊ، بندهٔ خۊدا حساسیت داشتی، تمامˇ أنˇ جانه خارش بیگیفته، آؤپیله بزه.
بۊگؤفتم پس معلۊم بۊبؤسته چره ارزان فۊرۊشیدی. تازه بقیهٔ فۊرۊشگاهانˇ کسب ؤ کارم کسادأکۊدید. خۊ سره باورده می گۊشˇ کۊن ایواشه بۊگؤفته: دۊرۊسه کی منطقهٔ آزاد شؤغل ایجاد بۊکۊده ولی اۊنˇ ورجا کاذبˇ شؤغلم ایجاد بۊکۊده. مره بۊگؤفته کی چنتا زن ؤ مرد شناسه کی ایپچه پۊلˇ وأسی کیف ؤ کفش ؤ وسیله منطقه جا خارج کۊنید ؤ فأرسانید دلالانˇ دس. زناکان چۊن چادؤر داریدی راحتتر ؤ ویشتر أ کارأ کۊنیدی ؤ أتؤ تانیدی ایپچه درآمد خۊشانˇ ره بدارید.
بۊگؤفته چن باری هم شاهد بۊ کی أشانأ بیگیفتیدی ولی زندگی هزینه ؤ بیکاری وأسی مجبۊر بۊبؤسته‌بید دۊوارده أ کاره بۊکۊنید. أنˇ مره خۊداحافظی بۊکۊدم واگردستیم بخانه.
خیابانˇ سر أمی همسایه پسرأ بیدئم کی چن تا مؤسافرˇ مره صحبت کۊدی. خۊشانˇ حیاطˇ مئن ایتا سۊییت بزئه‌بید ؤ عیدˇ تعطیلات ؤ تابستان اۊنه کرایه دئید. می دیلˇ مئن بۊگؤفتم دۊرۊسه مؤسافران ؤ تۊریستان شهرأ شۊلؤغأکۊنید ؤ نخاسته اجناسأ گرانأکۊنید ولی بعضیانˇ ره خؤب درآمدی أورید ؤ تانیدی ایپچه أ می شهرˇ اقتصادأ یاور دئید. می‌ره فکر کۊنم کی بندرˇ أنزلی خالی منطقهٔ آزاد نیه. أنˇ قشنگˇ تالاب تانه خئلی ویشتر تۊریست ؤ گردشگر بداره. شهرˇ مرکزˇ قدیمی ساختمانان مسۊلانˇ بیتوجهی مره دکالستن‌دریدی تانه مۊزه ببه ؤ ساعتˇ مناره کی قدیمˇ زمات دریانوردانˇ راهنما بۊ هسا تانه ایتا تاریخی یادگار ببه ؤ أنزلی بۊخؤفته اقتصاده ایپچه کۊمک بۊکۊنه.


صفحۀ می شهر در شمارۀ دوازدهم ماهنامۀ گیلان اؤجا

پ.ن:
این یادداشت برای نخستین بار در شمارۀ ۱۲ ماهنامۀ گیلانˇاؤجا منتشر شده.
برای اطلاع از چگونگی خواندن و نوشتن با رسم‌الخط گیلکی اینجا را ببینید.

زبان مادری

می چۊمانأ واکۊدم. هوا تاریک ؤ رؤشن بۊ می جا سر ویریشتم ؤ بۊشؤم آشپزخانه. کتریه آب دۊکۊدم ؤ بنم گازˇ سر . بۊشؤم پسرانˇ اۊتاق ؤ اشانه دۊخادم: یۊسف! یۊنس! ویریزید شمه‌ره دیر نبه...
اۊنˇ پسی بۊشؤم می دؤخترˇ اۊتاق ؤ أنه دۊخادم: مۊنس جان، جانˇ مارˇ بلا می سر، ویریز...
أنˇ گردˇ صۊرتأ کی نگاه بۊکۊدم خۊدمˇ کۊچیکی مره یاد بمؤ کی می مار مره دۊخاده از خاب: ماری جان، می گۊلˇ دؤختر ویریز بلا می سر.
اۊ زمات، من مره لۊس کۊدم ؤ مره به خاب زئیم تا می مار خۊ قشنگˇ لهجه ؤ شیرینˇ زبانˇ مرأ بازم مره دۊخانه. ولی می دؤختر (مۊنس) دۊس نأشتی. حتی خۊ اسمˇ جا کی من بیادˇ می مار أنˇ ره انتخاب بۊکۊده-بۊم ناراضی بۊ. همش مره گۊفتی: مامان با من گیلکی صحبت نکن. نمی‌خوام لهجه‌م عوض بشه.
می مۊنس جان می گۊلˇ دؤختر نانستی که وقتی دیلˇ تأن ؤ تی مارˇ زبانˇ مرأ، تی زاکه ناز دهی چی لذتی دأره.
کتری آب جۊش بامؤ ؤ چأیی بنأم. می چادؤره می سر تاودأم ؤ بۊشؤم نانوایی. وقتی واگردستم مۊنس خۊ دسˇ دیمأ بۊشؤسته ؤ منتظر بۊ. أنˇ براران تۊند تۊند لباس دۊکۊدید. ناشتاییه آماده بۊکۊدم. پسران بۊخؤردید ؤ بۊشؤیید. می مۊنسˇ ره لؤقمه بیگیفتم. أنه کۊمک بۊکۊدم تا حاضرأبه. أنˇ سیا گیرینجی مۊیه شانه بزئم ؤ مچه‌جیری بۊگؤفتم تی گیسˇ قۊربان ناز گۊل جان...
واگردست ؤ مره اخمˇ مرأ نگاه بۊکۊد ؤ بۊگؤفت: مامان، باز، دوباره شروع کردی.
می لبه گاز بیگیفتم ؤ دئه هیچی نۊگؤفتم. خؤب کی فکر کۊدم بیدئم کی أگه هتؤ پیش بیشه ؤ ماران خۊشانˇ زاکانˇ مره گیلکی صۊحبت نۊکۊنید کم کم أمی ماری زبان فرامۊشأبه ؤ از بین شه. اصلاً تصمیم بیگیفتم خانه مئن می زاکانˇ مره گیلکی گب بزنم. حالا أشانه خۊش بأیه یا خۊش نأیه. حیف أمی زبانه که فرامۊش به.
رۊ بۊکۊدم مۊنسه بۊگؤفتم از امرۊز هر کلمه گیلکی که خانه میان صۊحبت بۊکۊنه می ور جایزه دأره. أنˇ چۊمان برق بزه بۊگؤفته: واقعاً؟
بۊگؤفتم: بله. الانم ویریز بۊشۊ که تره دیر نبه.
وقتی أنه راهی بوکودم می دیلˇ میان فکر بۊکۊدم کی اگه هر کسˇ خانه مئن، زاکان بدانید که اشانˇ ماری زبان چقد شیرین ؤ مؤهمه تانیم أمی زبانه زنده بدأریم.

پ.ن: 
این یادداشت برای نخستین بار در شمارۀ ۱۱ ماهنامۀ گیلانˇاؤجا منتشر شده.
برای اطلاع از چگونگی خواندن و نوشتن با رسم‌الخط گیلکی اینجارا ببینید.
برگردان فارسی این یادداشت در ادامه مطلب 👇 آمده است.

انقلاب

بهمن ماه بۊ ؤ هوا خئلی سرد. تلویزیؤن «این پیروزی خجسته باد»ˇ آهنگأ پخش کۊدی. مره ببرده می کۊچیکی رۊزان.
اۊ زمان أمان تهران زندگی کۊدیم. ایته دبستانی طفل بۊم. مره یاده کی شبان می پئر ؤ مارˇ همره شۊییم پؤشتˇ بام ؤ الله اکبر گۊفتیم. می مار اجازه نده کی تظاهرات بیشیم ولی اۊنˇ جا زخمیانˇ وأسی باند ؤ دوا گۊلی ؤ پنبه ؤ ملافه جمع کۊدیم. همه مهربان بۊبؤسته-بید ؤ همدیگرأ یاور دأیید. شۊر ؤ شؤقˇ خاصی مردۊم مئن دبۊ. رۊزان تیر ؤ تیر فۊداشتنˇ صدا به‌ گۊش آمۊیی ؤ هر جوانی کی صبح محله جا بیرۊن شۊیی اۊمید ناشته شب ساق ؤ سلامت خۊ خانه‌یأ واگرده. فقط ای دفعه می عمه‌دؤخترˇ أمرأ کی چن سالی می جا پیله‌تر بۊ بۊشؤییم تظاهرات. تا هسأ أن همه آدم ای جیگا نیده-بۊم. مرد ؤ زن ؤ پیر ؤ جوان. همه خۊشانˇ مۊشتأ گره کۊده أمرأ هأرأی کۊدید «مرگ بر شاه».
زأکی عالمˇ مئن مره زیاد حالی نبۊ کی چی اتفاقی کره-دکفه. همه اۊمید داشتیم کی اؤضاع عوضأبه ؤ همه چی بهترأبه.
می دؤختر مره دۊخاد: «مامان فردا برای دههٔ فجر تو مدرسه‌مون جشنه. تو هم باید بیای». بۊگؤفتم: «باشه عزیزم. میام». فردا صبح ویرشتم ؤ خانهٰ رج ؤ راه کۊدنˇ پسی بۊشؤم مدرسه. جشنˇ مئن ایته أمی قدیمˇ معلمانه بیدئم که اۊنˇ دؤختر می مره همکلاس بۊ. اول أنه نشناختم آخه اۊ وقتان حجاب ناشتی ولی الان مقنعه بزئه-بۊ ؤ چادرم دۊکۊده-بۊ. مره یاد دکفت کی أنˇ دؤختر مره تعریف بۊکۊده-بۊ کی أنˇ مآر ایته جه اۊشانی بۊ کی تظاهرات اسفند ۵۸ مئن شرکت بۊکۊده-بۊ. ولی انگار فایده‌یی ناشته ؤ أشانˇ اعتراضه توجهی نۊبؤسته-بۊ. بۊشؤم جۊلؤ احوالپۊرسی بۊکۊدم. می رفیقˇ حالˇ جا سؤال بۊکۊدم بۊگؤفته کی خۊ مرد ؤ زاکانˇ أمره کانادا مؤقیم بۊبؤسته دره. خۊ کیفˇ مئن ایتا قدیمی عکس مره نشان بده. عکسی بۊ کی خانم معلم، کلاسˇ سر أمی مره بیگیفته-بۊ. مره یاده کی من ؤ می دسخاخۊر أمی رۊسریأ اۊسادیم ؤ بیحجاب عکس بیگیفتیم. چی دؤرانی بۊ. زمان چقد زۊد دواره. جشنˇ تمامأبؤنˇ پسی، خانم معلمˇ مره خۊداحافظی بۊکۊدم ؤ راهˇ مئن اۊ رۊزان ؤ شبانه فکر بۊکۊدم کی ایران پۊشتˇ سر بنأ.

پ.ن:
این یادداشت برای نخستین بار در شمارۀ ۹ و۱۰ ماهنامۀ گیلانˇاؤجا منتشر شده.
برای اطلاع از چگونگی خواندن و نوشتن با رسم‌الخط گیلکی اینجا را ببینید.
برگردان فارسی این یادداشت در ادامه مطلب 👇 آمده است.

خۊشۊنت

نصفˇ شب بۊ که أمی بۊجؤری طبقه همسایه جیغˇ أمرأ خابˇ جا دپرکسم. دۊبارده شۊرۊع بۊبؤسته-بۊ. همسایه ایجگره صدا جا بفأمستم که باز خۊ مردˇ جا کره کۊتک خؤره.
چن سالی بۊ که ازدواج بۊکۊده-بید ؤ دؤخترˇ ره زای نۊبؤستی. أنˇ مردای‌م به هر بهانه‌یی أنه کۊتک زئی. می چادره اۊسادم ؤ خاستم بشم که مردای مره بۊگؤفته: کؤیه کره شی خانم؟ دعوایˇ زن ؤ شؤهریه؛ ربطی به امان نأره.
بۊگؤفتم أگه مردای ناغافل بزئه دؤختره‌یه بۊکۊشته تی وجدان قبۊل کۊنه؟ تانی بیگی من اؤیه ایسه-بۊم ولی هیچ کاری نۊکۊدم؟ اصلاً فرض بۊکۊن خۊدمانˇ دؤختر ه که کره کۊتک خؤره؛ تۊ تانی بیتفاوت بئسی؟ دره بازأکۊدم ؤ بۊشؤم بۊجؤر. در بزئم . چن بار در زئنˇ پسی، دؤختره دره بازأکۊد. أنˇ سر مچه کبۊد بۊبؤسته-بۊ. خۊ دیمأ چادر بیگیفته-بۊ. أنه بۊگؤفتم: عزیز جان می زای تب بۊکۊده ؤ قؤرصˇ تب‌بؤر نأرم. تو داری مره فدی؟خۊ سرأ تکان بده ؤ بۊشؤ کی مره باوره.
ناقلن أ بهانه همره أنˇ مردایأ بفهمانیم که أمان متوجه ایسیم که کره چی بلایی خۊ زنˇ سر اوردن-دره. قؤرصأ بیگیفتم ؤ بامؤم بیجیر. ولی مره خاب نیگیفته. أمی قدیمˇ همساده یاد دکفتم. ایتا دؤختر داشتی کی خۊشگلی ؤ نجابتˇجا هیچی کم ناشتی. سن ؤ سالی‌م ناشتی. هزار اۊمید ؤ آرزۊ مرأ مردˇ ره بۊبؤسته-بۊ. أنˇ مرد شک ؤ بددیلیˇ بیجا وأسی أنقدر أنه آزار بده ؤ کۊتک بزئه کی دؤخترˇ بدبخت خؤره خانه مئن آتش بزئه ؤ ایتا طفلˇ معصۊمم خۊدشˇ جا بنأ. بأزۊن أنˇ مرد پشیمان بۊبؤسته-بۊ ولی چی فایده؟ اۊ جوانˇ کؤر خۊ جانأ ببرده گلˇ جیر. به هزار بدبختی می چۊمانأ دوستم ؤ بۊخؤفتم.
فردا صۊب، وقتی کره خرید شۊییم راه‌پله مئن أمی بۊجؤری همسایهٰ بیدئم. سلام ؤ علیکˇ پسی أنه بۊگؤفتم: دؤختر جان. چره ساکت ایسی ؤ تی مردˇ جا شکایت نۊکۊنی؟ اۊن حق ناره هر چی وأسی تره کۊتک بزنه.
بۊگؤفته: کؤیه بشم؟ کلانتری؟ کلانتری که دۊزدان ؤ مجرمانˇ جایه. اصلاً دانی از هر چی مردای می حال بهم خؤره. کلانتری مئن زن نئسه کی راحت ببم ؤ می حرف ؤ شکایته مطرح بۊکۊنم.
راس گۊفتی. حق داشتی. بۊگؤفتم خا چره تی خانواده جا کۊمک نیگیری؟ بۊگؤفته أشان مره گیدی لباس سفیدˇ مرأ بۊشؤیی مردˇ خانه کفنˇ مرأ واگردی. وا تحمل بۊکۊنی؛ چۊن زای‌دارم نیبی. بۊگؤفتم پس بۊشۊ مۊشاورˇ ورجه. خۊ سره تکان بده ؤ بۊشؤ. منم بۊشؤم خرید. سبزی‌فۊرۊشی مئن ایتا می قدیمی همکلاسانأ بیدئم. حال ؤ احوال بۊکۊدیم. تازه طلاق بیگیفته-بۊ. ایتا هش ساله دؤختردأشتی با ایتا سه ساله پسر کی هفته‌یی یک رۊز چن ساعتی تانستی اشانه بیدینه. می دیل أنˇ ره بۊسؤخته. مره یاده کی عاشقˇ طراحی بۊ ؤ وقتی دانشگاه شهرˇ دیگه قبۊل بۊبؤسته-بۊ أنˇ پئر ونأشتی که بشه شهرˇ دیگه ؤ بۊگؤفته-بۊ چۊن دؤختره نتانه شهرˇ دیگه تنها زندگی بۊکۊنه. هر چی می دۊست گریه ؤ زاری بۊکۊده اثر ناشتی ؤ هۊ سال أنأ عرۊس بۊکۊدید. اۊنم چه عروسی! أنˇ مرد، هیچ اذیت ؤ آزاریأ فۊرۊگۊذار نۊکۊدی ؤ اصلاً اۊنه بحساب ناوردی. می دۊست تحمل بۊکۊد ؤ دم نزئه تا أنˇ طاقت طاق بۊبؤسته طلاق بیگیفت. مره بۊگؤفت با أن کی خئلی أنˇ ره سخته زاکانˇ دۊریه تحمل کۊدن ولی الان خاستی که ادامهٔ تحصیل بده ؤ خۊ پا سر بئسه. أنˇ ره آرزۊیˇ مؤفقیت بۊکۊدم ؤ خرید بۊکۊدم ؤ واگردستم بخانه.

خشونت
پ.ن: این یادداشت برای نخستین بار در شمارۀ ۸ ماهنامۀ گیلانˇاؤجا منتشر شده.
برای اطلاع از چگونگی خواندن و نوشتن با رسم‌الخط گیلکی اینجا را ببینید.
برگردان فارسی این یادداشت در ادامه مطلب 👇 آمده است.

خانه‌داری

بعدازظهر بۊ. ناهاره بۊخؤرده ؤ ظرفانه بۊشؤسته پسی، خاستم ایپچه استراحت بۊکۊنم کی تلفؤن زنگـ بۊخؤرده. می عمۊدؤختر بۊ کی خاستی شبنیشینˇ ره بایه أمی خانه. ایپچه خۊ خانه کارˇ جا بۊگؤفته. بندهٔ خۊدا کمردرد ؤ واریس دأره نتانه زیاد سرپا بئسه. بۊگؤفتم شام بأیید، بعدˇ ایپچه تعارؤف قبۊل بۊکۊده. استراحتˇ قیده بزئم ؤ دکفتم خانه جان! جارۊ بزئم، گردگیری بۊکۊدم، خریدم داشتیم. می دؤخترأ واستی ببؤرده-بیم کلاسˇ زبان. تۊنداتۊند حاضرأبؤستیم ؤ بۊشؤییم.
هوا سرد ؤ بارانی بۊ ؤ باران هأتؤ وارستی. می دؤخترأ کی بنأم کلاس، بۊشؤم خرید ؤ میوه ؤ شبچره ؤ وسایل بهئم. یک هفته‌یی بۊ کی واران وارستی انگار حأله-حأله’ن بند آمۊنˇ خیالأ ناشتی. تازه ظهرˇ اخبارم اعلام بۊکۊده-بۊ کی تا آخر هفته هوا هأتؤیه ؤ باران باره. انˇ وسی بۊ کی تمامˇ خیابانانأ آب بیگیفته-بۊ ؤ شؤن ؤ آمؤن سختأبؤسته-بۊ. هزار بدبختی همرأ خۊدمانه فارسانیم خانه ولی امی سر تا پا خیسˇ آب بۊبؤسته-بۊ. أمی لیواسانأ عوضأکۊدیم. من بۊشؤم آشپزخانه،یک عالم کار دأشتیم.
 خاستم کۊیی کاکا چاکۊنم. خئلی وقت بۊ چانکۊده-بۊم. کۊییأ پۊست بیگیفتم ؤ بنأم اۊجاقˇ گازˇ رۊ تا بپزه ؤ مشغۊلˇ شامˇ تهیه بۊبؤستم. میرزاقاسمی ؤ باقلاقاتۊق چاکۊدم، سیرتۊرشی هف ساله’م کی خۊدم بنه-بوم، بالکؤنˇ جا باوردم. سبزی خؤردن ؤ زیتۊن ؤ پیازم آماده بۊکۊدم.
ساعت ۸ بۊ کی مهمانان بامؤیید. شام حاضرأکۊدم ؤ سفره پهنأکۊدم. می دؤختر میل به غذا ناشتی ؤ همش عطسه کۊدی. أنه قؤرص فدم ؤ بخۊسانئم. شامˇ پسی سفره’ جمعأکۊدم ؤ چأیی ؤ میوه باوردم. کۊیی کاکا خئلی خۊشمزه بۊبؤسته-بۊ ؤ همه تعریف کۊدید. ساعت ۱۲ بۊ کی مهمانان بۊشؤیید ؤ منم آشپزخانه’ جمع ؤ جۊر کۊدنˇ پسی خاستم بشم بۊخۊسم کی می دؤخترˇ ناله صدا جا متوجه بۊبؤستم کی انˇ تب زیادأبؤسته. آبˇ نمک چاکۊدم ؤ تا خۊدˇ صبح هر نیم ساعت انه پاشۊیه بۊکۊدم تا انˇ تب کم کم بامؤ جیر. خاستم ایپچه می چشمانه دودم کی ساعت زنگ بۊخؤرد.
هر رۊز صبحˇ بیدارباشˇ زنگ بۊ. ویریشتم ؤ اهلˇ خانه ره صبحانه حاضرأکۊدم ؤ اۊشانه راهی کۊدنˇ پسی بۊشؤم می دؤختره سر بزئم ؤ بیدئم شؤکرˇ خۊدا انˇ حال بهتره؛ دئه انه مدرسه اوسئه نۊکۊدم. لباسانأ تاودم ماشینˇ مئن ؤ ناهار چاکۊدم. می دؤخترˇ ره سوا سۊپ چاکۊدم. واستی بۊشؤبیم بانکˇ قسطم فده-بیم.
راهˇ میان می دیلˇ میان فکر کۊدم دۊرۊسته ظاهراً شاغل نیم ولی ایته شؤغل دأرم، دایمی ؤ مادام‌العمر ؤ بی مرخصی ؤ بی حق ؤ حۊقۊق ؤ حتی بی بیمه! اۊنم بیسˇ چار ساعته.
شؤکرˇ خدا… خانه‌دارم.

زن گیلانی در حال ماهی کباب کردن

پ.ن: 
این یادداشت برای نخستین بار در شمارۀ ۷ ماهنامۀ گیلانˇاؤجا منتشر شده.
برای اطلاع از چگونگی خواندن و نوشتن با رسم‌الخط گیلکی اینجا را ببینید.
برگردان فارسی این یادداشت در ادامه مطلب 👇 آمده است.

می شهر: اولˇ مهر

پ‍‍نجره اؤتاقه کی بازأکۊدم ایته خۊنکˇباد بۊخؤرده می صۊرته، می روح تازه’ بؤسته. تابستانˇ آخری رۊزان بۊ ؤ پاییز امؤندبۊ. می چۊمانأ دوستم تا صبحˇ خۊنکˇ هوا جا لذت ببۊرم. چن دئقه هأتؤ پنجره پۊشت بئسأم. می بچگی یاد دکفتم؛ اولˇ مهر چی ذؤق ؤ شؤقی دأشتیم. تازه معلم. تازه همکلاسان. تازه کتابانˇ بۊ. چقد زۊد بۊگۊذشت. یۊهؤ مره یاد بمؤ کی ای وای! زاکانˇ ره خرید نۊکۊدم هنۊز. اولˇ مهر، اۊشانˇ ره کی مدرسه‌یی زاک داریدی، اولˇ عیده مانه ؤ واستی یک عالم وسایل هیئن. لباسˇ فؤرم ؤ کیف ؤ کفشˇ جا بیگیر تا دفتر ؤ مداد ؤ خۊدکار. پنجرهˇ دوستم.
چن رۊز پیش کی بۊشه‌بۊم پیاده‌روی، ایته می قدیمˇ دۊستانه بر بۊخؤردم کی اصالتاً لنگرۊدˇ شینه ولی خۊ مردˇ کارˇ ره مجبۊر بۊبؤسته بایه أمی شهر. بندهٔ خۊدا أنˇ مرد کی نجارˇ ماهری‌أم بۊ ورشکست بۊبؤسته ؤ مجبۊر بۊ اۊ سنˇ سالˇ أمرأ کارگری بۊکۊنه. می دوست مره بۊگؤفته نجاری سالانˇ قبل رؤنق داشتی چۊن در ؤ پنجره ؤ کؤمؤد ؤ تختˇخاب تا لوازم تزینی ؤ خانه وسایل ؤ حتی زاکانˇ اسباب بازی، چۊبˇ مره ساخته بؤستی. ولی ألان کی کسی کمتر چۊبی کارانˇ دۊمبال شه أ شؤغلم از رؤنق دکفته دره. راس گۊفتی. مره یاده اۊ قدیمان، نجارانˇ شؤغل خئلی مؤهم بۊ ؤ هرکی نجاری بلد بۊ خئلی انˇ رۊ حساب واکۊدید. اۊستاکاران أجر ؤ قؤرب داشتیدی چۊن أشانˇ کار خلاقانه ؤ هۊنرمندانه بۊ. حتی بیشناوسته بۊم رضا شاهˇ زمات  لنگرۊدی نجارانأ، خۊشانˇشهرˇ جا دۊرأکۊدید کی رۊدسرˇ دؤلتی ساختمانانˇ ره بیگاری بۊکۊنید.
می دۊست بۊگؤفته ایته اۊ اۊستا کاران، أنˇ پیله آقا جان بۊ کی رامسرˇ میان، شاهˇ کاخه ساختنˇ پسی ناچار بۊبؤسته رۊدسرˇ میانم دؤلتˇ ره کار بۊکۊنه. رضا شاهم خۊش اشتها بۊ خاستی هرتا قشنگˇ شهر مئن،  ایتا کاخ بداره ؤ اۊ دؤره هۊنر ؤ صنعتˇ جام بهره‌کشی کۊده. ألان کی همه چی ماشینی بۊبؤسته ؤ ماشین طرح زنه ؤ همهٔ طرحان یکشکل ؤ یکدست بۊبؤسته، دئه اۊ جؤر خلاقیت ؤ هۊنرˇ جام اثری نمانسته. می پیله آقا جانم چۊب فۊرۊشی داشته ؤ رۊسیه جا چۊبˇ مرغۊب أوردی نجاری ره. ولی جنگˇ جهانی کی شۊرۊع بۊبؤسته ناچارأبؤسته خۊ مغازه ؤ خانه’ رها بۊکۊنه ؤ مؤهاجرت بۊکۊنه اطراف. ولی گۊفتید اۊن زمان چۊب فۊرۊشی‌أم خئلی رؤنق  داشته. بۊگذریم. ایپچه کی می دۊستˇ مره گب بزئم، گۊفتی دانی امسال مدرسه‌’نˇ لباسˇ فؤرم باز عوض بۊبؤسته ؤ مجبۊر بۊبؤسته کی خۊ دؤختر ؤ پسرˇ ره دۊباره لباسˇ فؤرمˇ جدید بیهینه؟ اۊنم با قیمتˇ زیاد. تازه اولˇ سال هر معلمی ایتا تازه لیست أمی دست فده کی وا تهیه بۊکۊنیم. بندهٔ خۊدا خۊداحافظی بۊکۊد بۊشؤ.
به خانه واگردستنا، منم فکر کۊدیم کی پاییز، أن همه قشنگی ؤ رنگارنگی مره، واقعاً چقد پئر ؤ مارانˇ ره سخت ؤ مۊشکله. آسمانأ ابر پۊرأکۊده ؤ می دیل بیگیفت. پا تۊندأکۊدم واگردستم به‌خانه.


می شهر: اول مهر

پ.ن: 
این یادداشت برای نخستین بار در شمارۀ ۶ ماهنامۀ گیلانˇاؤجا منتشر شده.
برای اطلاع از چگونگی خواندن و نوشتن با رسم‌الخط گیلکی اینجا را ببینید.
برگردان فارسی این یادداشت در ادامه مطلب 👇 آمده است.

۱ ۲
پیوندهای روزانه
Designed By Erfan Powered by Bayan