يكشنبه ۴ تیر ۹۶
زنأکؤن نیشتن همدیگرˇ همرأ گب زئندرده.
همدیگره خۊشؤنˇ زأکˇ نؤمˇ همرأ دۊخؤنده: آرزۊ مأر، آتیه مأر…
استراحتˇ وخته.
آتیه مأر قدیمˇ گبه زئندره: رۊزأبؤستی بیجارکنار معلۊم نبۊ کؤىه زنانه ایساىه. رۊزˇ سیفیدی، مثلاً تۊ دئی آؤ! اؤىه زنانه ایسا بیجاره نیشاستندره. اۊتؤ خالی گب-گب تی گۊش آمۊىی، صداىˇ حرف آمۊىی، امما آدم در کار نبۊ. صۊبˇ تاریکی نیشاستده.
- أمان چار تا ىا پنج تا کرچی (کارگر زن در کشاورزی برنج) گیتیم مثلاً با من شیش تا؛ کرچئن تا أمأن من ای مسیره تا نیمه نیشاستیم.
- أ کاران همه زناکانˇ کار بۊ. شؤنزه هیوده رۊز نیشاستیمی، هیژده نۊزده رۊز ویجین زئیمی، بعداً نزدیکˇ بیس رۊز اۊنه دۊواره زئیمی. دۊواره سخت‌تر بۊ!
- ألان بیس رۊز دکفده بیجارˇ مئن. دوا بیرۊن بامؤ. تۊ ایمرۊز بینیشا، فردا کۊد بزن. چۊن دئه قدیمˇ مۊرسؤن کار نۊکۊنده، خۊشؤنه «بازنشته» دؤنده.
آتیه مأر گئه: ألأن گیم کار نۊکۊنیمیا، بازنشستیمیا، أمان خۊدمان خۊدمانه بازنشست بۊکۊدیم، کارˇ زیادی همرأ، ألأن زانۊ ندأریم، ای جا بیشیم حتماً با أمی زانۊىأ درازأکۊنیم. ولی بازنشستی کی هندئه کار کۊنه: ساعت ۱ ظهر أىیمی، دۊواره ۲:۳۰ شیمی، ۷ غۊرۊب أىیمی، ۷:۳۰ خانه ایسأىم. ألأنˇ فصلˇ کار أتؤىه. بیجارکارˇ فصل کی تمنأبؤ، اۊ کاره تمنأگۊدیم صناىع دستی چاکۊنیم. حصیر ؤ کۊلا ؤ گیس ؤ...
- هر چی رئه مۊشتری بدأشتیم هۊنه چاکۊنیم. چیزی کی خریدار بدأره. ساعت ۹ نیشینیمی، تا ساعت ۱۱، بعدظهرم از ساعت ۲ نیشینیمی تا ساعت ۷ ىا ۸. بعدظهره بیشتر نیشینیمی.
- خانه کارم کی دئه کسˇ دیگه نأىه بۊکۊنه. خانه کارم خۊدمان کۊنیم.
- خۊدمان خۊدمانه مرخصی فأدنیم. بعضی وختان جۊمه'ن چانکۊنیم گیمی استراحت بۊکۊنیم ىه خؤرده خانه' بیشتر نظافت بۊکۊنیم. جۊمه'ن تعطیل کۊنیم گیم أمی استراحته. بعضیان کی احتیاج دأرده هیچ ذره تعطیلأنۊکۊنده. بعضیان شبم تا ۱۰ ىا ۱۱ شب چۊن نیاز دأرده باىد چأکۊند.
- هر کی کۊچیکی ىاد بیگیفته بلده، هرکس بلد نبۊ أمأن اۊشانه ىاد بدأىم، رانماىی بۊگۊدیم. حصیره باىد بیهینیم. «لی». «لی» سبزه. اۊنه باىد بیهینیم تابستان ىکی دۊ ماه خالی باىد بئسیم اۊنه خۊشکأکۊنیم، همه' آماده' کۊنیم بنیم زمستانˇ ره. پاىیز ؤ زمستان ای أمی کاره. دؤرˇ هم جۊمأبیم ای جا نیشینیمی با هم چأکۊنیم. خریدار أىه خانه، هینه. کسی کی بیجارکار ندأره، تابستان بهارم چاکۊنه. ألأن مثلاً می دؤختر کشاورزی ندأره، رشت ایسأ، خۊدش چأکۊنه، اۊ شیش ماىم صناىع دستی چأکۊنه ادامه دنه. خىلیان می دؤخترˇ مانستان ایسأده کی چاکۊنده.
- حلأ أمی وامه چی بۊکۊدده؟
- فأدأد. امرۊز من بۊشؤم.
- ولله؟
- همه کسه تعلق گیره. ایتأ ضامن خأىه.
- تۊ فیگیتی؟
خنده همرأ گئه: نأ.
-۱۲۰۰ نفریمی، ۲۰۰ تا کارت هنۊز بؤمۊ…
مادر آرزو، مادر آتیه
زنها دور هم نشسته اند و حرف می زنند
همدیگره خۊشؤنˇ زأکˇ نؤمˇ همرأ دۊخؤنده: آرزۊ مأر، آتیه مأر…
استراحتˇ وخته.
آتیه مأر قدیمˇ گبه زئندره: رۊزأبؤستی بیجارکنار معلۊم نبۊ کؤىه زنانه ایساىه. رۊزˇ سیفیدی، مثلاً تۊ دئی آؤ! اؤىه زنانه ایسا بیجاره نیشاستندره. اۊتؤ خالی گب-گب تی گۊش آمۊىی، صداىˇ حرف آمۊىی، امما آدم در کار نبۊ. صۊبˇ تاریکی نیشاستده.
- أمان چار تا ىا پنج تا کرچی (کارگر زن در کشاورزی برنج) گیتیم مثلاً با من شیش تا؛ کرچئن تا أمأن من ای مسیره تا نیمه نیشاستیم.
- أ کاران همه زناکانˇ کار بۊ. شؤنزه هیوده رۊز نیشاستیمی، هیژده نۊزده رۊز ویجین زئیمی، بعداً نزدیکˇ بیس رۊز اۊنه دۊواره زئیمی. دۊواره سخت‌تر بۊ!
- ألان بیس رۊز دکفده بیجارˇ مئن. دوا بیرۊن بامؤ. تۊ ایمرۊز بینیشا، فردا کۊد بزن. چۊن دئه قدیمˇ مۊرسؤن کار نۊکۊنده، خۊشؤنه «بازنشته» دؤنده.
آتیه مأر گئه: ألأن گیم کار نۊکۊنیمیا، بازنشستیمیا، أمان خۊدمان خۊدمانه بازنشست بۊکۊدیم، کارˇ زیادی همرأ، ألأن زانۊ ندأریم، ای جا بیشیم حتماً با أمی زانۊىأ درازأکۊنیم. ولی بازنشستی کی هندئه کار کۊنه: ساعت ۱ ظهر أىیمی، دۊواره ۲:۳۰ شیمی، ۷ غۊرۊب أىیمی، ۷:۳۰ خانه ایسأىم. ألأنˇ فصلˇ کار أتؤىه. بیجارکارˇ فصل کی تمنأبؤ، اۊ کاره تمنأگۊدیم صناىع دستی چاکۊنیم. حصیر ؤ کۊلا ؤ گیس ؤ...
- هر چی رئه مۊشتری بدأشتیم هۊنه چاکۊنیم. چیزی کی خریدار بدأره. ساعت ۹ نیشینیمی، تا ساعت ۱۱، بعدظهرم از ساعت ۲ نیشینیمی تا ساعت ۷ ىا ۸. بعدظهره بیشتر نیشینیمی.
- خانه کارم کی دئه کسˇ دیگه نأىه بۊکۊنه. خانه کارم خۊدمان کۊنیم.
- خۊدمان خۊدمانه مرخصی فأدنیم. بعضی وختان جۊمه'ن چانکۊنیم گیمی استراحت بۊکۊنیم ىه خؤرده خانه' بیشتر نظافت بۊکۊنیم. جۊمه'ن تعطیل کۊنیم گیم أمی استراحته. بعضیان کی احتیاج دأرده هیچ ذره تعطیلأنۊکۊنده. بعضیان شبم تا ۱۰ ىا ۱۱ شب چۊن نیاز دأرده باىد چأکۊند.
- هر کی کۊچیکی ىاد بیگیفته بلده، هرکس بلد نبۊ أمأن اۊشانه ىاد بدأىم، رانماىی بۊگۊدیم. حصیره باىد بیهینیم. «لی». «لی» سبزه. اۊنه باىد بیهینیم تابستان ىکی دۊ ماه خالی باىد بئسیم اۊنه خۊشکأکۊنیم، همه' آماده' کۊنیم بنیم زمستانˇ ره. پاىیز ؤ زمستان ای أمی کاره. دؤرˇ هم جۊمأبیم ای جا نیشینیمی با هم چأکۊنیم. خریدار أىه خانه، هینه. کسی کی بیجارکار ندأره، تابستان بهارم چاکۊنه. ألأن مثلاً می دؤختر کشاورزی ندأره، رشت ایسأ، خۊدش چأکۊنه، اۊ شیش ماىم صناىع دستی چأکۊنه ادامه دنه. خىلیان می دؤخترˇ مانستان ایسأده کی چاکۊنده.
- حلأ أمی وامه چی بۊکۊدده؟
- فأدأد. امرۊز من بۊشؤم.
- ولله؟
- همه کسه تعلق گیره. ایتأ ضامن خأىه.
- تۊ فیگیتی؟
خنده همرأ گئه: نأ.
-۱۲۰۰ نفریمی، ۲۰۰ تا کارت هنۊز بؤمۊ…
این گفت و گو با همکاری طاهره محبوب تدوین شده است.
این گفت و گو برای نخستین بار در شمارۀ ۱ ماهنامۀ گیلانˇاؤجا منتشر شده بود.
برای اطلاع از چگونگی خواندن و نوشتن با رسم‌الخط گیلکی اینجا را ببینید.
این گفت و گو برای نخستین بار در شمارۀ ۱ ماهنامۀ گیلانˇاؤجا منتشر شده بود.
برای اطلاع از چگونگی خواندن و نوشتن با رسم‌الخط گیلکی اینجا را ببینید.
برگردان فارسی این گفت و گو در ادامه مطلب آمده است
مادر آرزو، مادر آتیه
زنها دور هم نشسته اند و حرف می زنند
همدیگر را با اسم بچه هاشون صدا می کنند...مادر آرزو ..مادر آتیه..
وقت استراحتشون هست.
مادر آتیه از زمانهای قدیم حرف میزنه: هوا روشن که می شد زنهای تو شالیزار معلوم نبودند.هوا روشن تر که می شد تو می دیدی که زنها توی شالیزار در حال نشا کردن هستند.فقط صدای حرف زدن هاشون به گوش،می رسیدولی خودشون رو نمی دیدی.صبح خیلی زود نشا کاری می کردند.
- ما چهار تا پنج تا کارگر می گرفتیم با خودم شش نفری یک مسافتی رو تا نیمه نشا کاری می کردیم.
- این کار فقط کار زنها بود شونزده هفده روز نشا کاری می کردیم هیجده نوزده روز علفهای هرز رو می کندیم. بعد نزدیک به بیست روز دوباره نشا می کردیم که این نشا کاری دوباره سخت تر بود.
- الان بیست نفر میرن تو شالیزار. دوا (کود) تولید شده .امروز نشا کن فردا کود بزن. چون دیگه مثل قدیم کار نمی کنند خودشون رو باز نشسته می دونند.
مادر آتیه می گه:الان می گیم کار نمی کنیم و بازنشسته هستیم ما خودمون رو بازنشسته کردیم. انقدر کار کردیم که زانو نداریم وقتی یه جابشینیم باید حتما پاهامون رو دراز کنیم. بازنشسته هستیم ولی هنوز کار می کنیم:
مادر آتیه می گه:الان می گیم کار نمی کنیم و بازنشسته هستیم ما خودمون رو بازنشسته کردیم. انقدر کار کردیم که زانو نداریم وقتی یه جابشینیم باید حتما پاهامون رو دراز کنیم. بازنشسته هستیم ولی هنوز کار می کنیم:
ساعت ۱ظهر می آئیم دوباره ۲:۳۰ بر می گردیم تا ۷ غروب که دوباره بر میگردیم تا ساعت ۷:۳۰ خونه هستیم. الان هم که فصل کاره .فصل برنج کاری که تموم بشه صنایع دستی درست می کنیم.حصیر و کلاه و سفره و...
- هر چی که مشتری بخواد همون رو درست می کنیم .چیزی که خریدار داشته باشه. ازساعت ۹ تا ۱۱و بعداز ظهر هم از ساعت ۲تا ۷،۸ غروب صنایع دستی درست می کنیم. بعد ازظهر ها بیشتر.
- کار خونه رو هم خودمون انجام می دیم.کس دیگه ای نمیتونه انجام بده، خودمون انجام می دیم.
- خودمون به خودمون مرخصی می دیم. بعضی وقتها جمعه کار نمی کنیم و به خودمون استراحت می دیم تا به نظافت خونه برسیم. بعضی ها که احتیاج دارن جمعه ها هم کار می کنن و تعطیلی ندارن.گاهی تا ۱۰،۱۱ شب کار می کنن چون نیاز دارن.
- هرکسی ازبچگی یاد گرفته که بلده وهر کی بلد نیست بهشون یاد می دیم و راهنمایی می کنیم.حصیر رو باید بخریم. «لی» که سبز رنگه رو هم باید بخریم
.تابستان یکی دو ماه باید صبر کنیم تا اونها خشک بشن و برای زمستان آماده بشن.پاییزو زمستان کار ما همینه دور هم جمع می شیم و یکجا با هم درست می کنیم.مشتری میاد خونه و می خره.کسی که برنج کاری نمی کنه تابستان و بهار صنایع دستی درست می کنه. دختر خودم چون کشاورزی نمی کنه و رشت زندگی می کنه خودش درست می کنه و تمام سال درست کردن صنایع دستی رو ادامه می ده. خیلی ها مثل دختر من هستن که درست می کنن.
- حالا برای وام مون چکار کردن؟
- دادن.من امروز رفتم
- ترو خدا؟
- به همه تعلق می گیره .فقط یه ضامن می خواد.
- تو گرفتی ؟
- (با خنده).نه .۱۲۰۰ نفر هستیم تازه ۲۰۰ تا کارت اومده....
