بهمبری

می‌شهر

می شهر

تاکسى میان نیشته بوم. دوتا جوانˇ دؤخترم می ورجا نیشته بؤن. بلن-بلن گب زئیدی ؤ من ایشتاوستیم.
اولی: راستی از تی نامزد امیر چی خبران؟
دومى: امیر خؤبه. هر چن روز به سر، ایتا پیام مره روانه کونه.
اولى: خؤب. چی گه؟ راضى ایسه؟
دومى: چی بوگویم والا؟ هنو کمپˇ میان زندگى کونید. اویه همه جوره آدم ایسه دئه. عرب ؤ افغانی. ولی بازم اشان شانس باوردید که دیپورت نوبؤستیدى ؤ تانستید از مرز رد ببید. خیلیان هنو مرزˇ سر آواره یدى.
اولى: کاش ان دفعه انه واورسی که محسنˇ خبرم داره یا نه. می دیل آشوبه از وقتى که بوشؤ هیچ خبری انˇ جا ندارم. انˇ مار ؤ خاخورم مره بوروز ندیدى.
دومى:باشه کؤر. انˇ جا واورسم. اخه اویه همیشه اینترنته دسرسى نداریدى؛ هر وقت پیام فده مره واورسم.
اولى: هر جوانى که امی محل ؤ خیابان ایسه بو بوشؤ خارج. دئه امی شهرˇ میان جوانى نیدینى.
می دیلˇ میان انˇ حرفه تصدیق بوکودم. بیشتاوسته بوم بالاىˇ هزار نفر از انزلی مهاجرت بوکودید.
یادˇ می دوست دکفتم. چند وقتى بو که خبرى ازش نبو. وقتى انه بیدئم گله بوکودم که کویه ایسى ؤ چره تی جه خبرى نبو. من ؤ منˇ أمرأ جواب بده مره که گرفتارم. راس گوفتى بندهٔ خودا. دوتا پسر تحصیلکرده بیکار خانه میان داشتن سخته. بعدم زود خداحافظى بوکود ؤ بوشؤ. هفتهٔ بعد بیشتاوستم هر دوتا پسرأ روانه بوکوده خارج. می دیل خیلى انˇ ره بوسؤخت. انˇ واسى آشفته بو. مادره دئه. چی بوکونه! هزار بدبختى ؤ گریفتارى أمرأ زاى بزرگأکوده الان کارˇ ره اشانه خارج روانه’ کوده. کارم کار نىه که. کارگرى ؤ فعلگى اونم کشور ؤ شهرˇ غریبˇ میان، هزاران مشکل ؤ دلهره أمرأ.
وقتى تاکسى غازیانˇ پوردأ ردأ کود می چوم دکفت اسکله’. حیف شهرˇ به أ قشنگی نبو؟ شهری که تازه منطقهٔ آزاد بوبؤسته.
اصلاً أ منطقهٔ آزادˇ فایده أ شهرˇ جوانانˇ ره چی بو؟
شهرى که أنˇ مرداکان ۱۸ سال بیجیر ؤ ۵۰ سال بوجؤریدى. شهرى که جوانˇ سازنده ؤ فعالˇ جا خالی بوبؤسته.
شهرى که أنˇ جوانانˇ ره کار ننه.
می شهر...

مهاجرت

پ.ن: این یادداشت نخستین متن از مجموعۀ یادداشت‌های گیلکی "می شهر" است که برای نخستین بار در شمارۀ ۲ ماهنامۀ گیلانˇاؤجا منتشر شده بود.
برای اطلاع از چگونگی خواندن و نوشتن با رسم‌الخط گیلکی اینجا را ببینید.
برگردان فارسی این یادداشت در ادامه مطلب 👇 آمده است.

آرزۊ مأر، آتیه مأر

زنأکؤن نیشتن همدیگرˇ همرأ گب زئندرده.
همدیگره خۊشؤنˇ زأکˇ نؤمˇ همرأ دۊخؤنده: آرزۊ مأر، آتیه مأر…
استراحتˇ وخته.
آتیه مأر قدیمˇ گبه زئندره: رۊزأبؤستی بیجارکنار معلۊم نبۊ کؤىه زنانه ایساىه. رۊزˇ سیفیدی، مثلاً تۊ دئی آؤ! اؤىه زنانه ایسا بیجاره نیشاستندره. اۊتؤ خالی گب-گب تی گۊش آمۊىی، صداىˇ حرف آمۊىی، امما آدم در کار نبۊ. صۊبˇ تاریکی نیشاستده.
- أمان چار تا ىا پنج تا کرچی (کارگر زن در کشاورزی برنج) گیتیم مثلاً با من شیش تا؛ کرچئن تا أمأن من ای مسیره تا نیمه نیشاستیم.
- أ کاران همه زناکانˇ کار بۊ. شؤنزه هیوده رۊز نیشاستیمی، هیژده نۊزده رۊز ویجین زئیمی، بعداً نزدیکˇ بیس رۊز اۊنه دۊواره زئیمی. دۊواره سخت‌تر بۊ!
- ألان بیس رۊز دکفده بیجارˇ مئن. دوا بیرۊن بامؤ. تۊ ایمرۊز بینیشا، فردا کۊد بزن. چۊن دئه قدیمˇ مۊرسؤن کار نۊکۊنده، خۊشؤنه «بازنشته» دؤنده.
آتیه مأر گئه: ألأن گیم کار نۊکۊنیمیا، بازنشستیمیا، أمان خۊدمان خۊدمانه بازنشست بۊکۊدیم، کارˇ زیادی همرأ، ألأن زانۊ ندأریم، ای جا بیشیم حتماً با أمی زانۊىأ درازأکۊنیم. ولی بازنشستی کی هندئه کار کۊنه: ساعت ۱ ظهر أىیمی، دۊواره ۲:۳۰ شیمی، ۷ غۊرۊب أىیمی، ۷:۳۰ خانه ایسأىم. ألأنˇ فصلˇ کار أتؤىه. بیجارکارˇ فصل کی تمنأبؤ، اۊ کاره تمنأگۊدیم صناىع دستی چاکۊنیم. حصیر ؤ کۊلا ؤ گیس ؤ...
 - هر چی رئه مۊشتری بدأشتیم هۊنه چاکۊنیم. چیزی کی خریدار بدأره. ساعت ۹ نیشینیمی، تا ساعت ۱۱، بعدظهرم از ساعت ۲ نیشینیمی تا ساعت ۷ ىا ۸. بعدظهره بیشتر نیشینیمی.
- خانه کارم کی دئه کسˇ دیگه نأىه بۊکۊنه. خانه کارم خۊدمان کۊنیم.
- خۊدمان خۊدمانه مرخصی فأدنیم. بعضی وختان جۊمه'ن چانکۊنیم گیمی استراحت بۊکۊنیم ىه خؤرده خانه' بیشتر نظافت بۊکۊنیم. جۊمه'ن تعطیل کۊنیم گیم أمی استراحته. بعضیان کی احتیاج دأرده هیچ ذره تعطیلأنۊکۊنده. بعضیان شبم تا ۱۰ ىا ۱۱ شب چۊن نیاز دأرده باىد چأکۊند.
- هر کی کۊچیکی ىاد بیگیفته بلده، هرکس بلد نبۊ أمأن اۊشانه ىاد بدأىم، رانماىی بۊگۊدیم. حصیره باىد بیهینیم. «لی». «لی» سبزه. اۊنه باىد بیهینیم تابستان ىکی دۊ ماه خالی باىد بئسیم اۊنه خۊشکأکۊنیم، همه' آماده' کۊنیم بنیم زمستانˇ ره. پاىیز ؤ زمستان ای أمی کاره. دؤرˇ هم جۊمأبیم ای جا نیشینیمی با هم چأکۊنیم. خریدار أىه خانه، هینه. کسی کی بیجارکار ندأره، تابستان بهارم چاکۊنه. ألأن مثلاً می دؤختر کشاورزی ندأره، رشت ایسأ، خۊدش چأکۊنه، اۊ شیش ماىم صناىع دستی چأکۊنه ادامه دنه. خىلیان می دؤخترˇ مانستان ایسأده کی چاکۊنده.
- حلأ أمی وامه چی بۊکۊدده؟
- فأدأد. امرۊز من بۊشؤم.
- ولله؟
- همه کسه تعلق گیره. ایتأ ضامن خأىه.
- تۊ فیگیتی؟
خنده همرأ گئه: نأ.
-۱۲۰۰ نفریمی، ۲۰۰ تا کارت هنۊز بؤمۊ…

 زنان شالیکار گیلان - عکس از: ابوذر بذری

این گفت و گو با همکاری طاهره محبوب تدوین شده است.
این گفت و گو برای نخستین بار در شمارۀ ۱ ماهنامۀ گیلانˇاؤجا منتشر شده بود.
برای اطلاع از چگونگی خواندن و نوشتن با رسم‌الخط گیلکی اینجا را ببینید.
برگردان فارسی این گفت و گو در ادامه مطلب آمده است

رنج‌های پنهان پشت جذابیت بازار

نگاهی به وضعیت زنان دست‌فروش بازارهای گیلان

زنان گیلانی همواره مشغول تلاش، فعالیت و کسب ‌و کار بوده‌اند و همیشه سهم مهمی در اقتصاد خانواده و در نتیجه جامعه داشته‌اند. چه آنان که کار سخت و طاقت‌فرسا و پر از مخاطره کشاورزی را انجام می‌دهند چه آنان که با پهن کردن بساط دست‌فروشی در بازارهای محلی شهرهای مختلف گیلان در پی کسب روزی و گذران زندگی خود و خانواده هستند. زنانی که شاید دیگر قدرت انجام کارهای سخت کشاورزی را ندارند و به ناچار به دست‌فروشی و فروش محصولات محلی و خانگی و دست‌ساز خود رو آورده‌اند تا از این راه کمی از هزینه‌های کمرشکن زندگی را تامین کنند.
در بازارهای محلی گیلان یکی از مولفه‌هایی که زیاد به چشم می‌خورد و به سوژه مناسب دوربین‌های عکاسان نیز تبدیل شده˛ زنان دست‌فروشی‌اند که مشغول فروش محصولات کشاورزی این استان هستند و ترکیب رنگ محصولات با لباس‌های این زنان باعث جذب نگاه‌های عکاسان شده است اما در پشت این رنگ‌های دل‌فریب مسائل و مشکلاتی وجود دارد که کمتر دیده شده‌اند. این زنان غالبا از روستاها به بازارهای هفتگی شهری می‌آیند و قسمت‌هایی از بازارها را به خود اختصاص داده‌اند. پدیده دست‌فروشی در بازارهای محلی گیلان هر چند عرفا پذیرفته شده اما در قوانین عادی به‌خصوص در قانون کار و استخدامی هیچ حق و حقوقی برای این افراد مطرح نشده است و اصلا دست‌فروشان به رسمیت شناخته نشده‌اند.
زنان دستفروش در شنبه بازار بندرانزلی
۱ ۲ ۳
پیوندهای روزانه
Designed By Erfan Powered by Bayan