بهمبری

یادداشت من دربارۀ منع خشونت علیه زنان در روزنامۀ همشهری:

یکی از انواع خشونت در سراسر جهان خشونت خانوادگی است که از طرف اعضای خانواده نسبت به عضو ضعیف‌تر که اغلب زنان و دختران خانواده هستند، صورت می‌گیرد و در اکثر مواقع فرد آسیب‌دیده، به دلایلی همچون حفظ آبرو، وابستگی عاطفی، مالی، نداشتن سرپناه و پشتیبان مناسب از بیان خشونت سر باز می‌زند. برای بررسی مسائل و مشکلات افرادی که در ایران درگیر این نوع خشونت هستند کارزاری با نام منع خشونت خانوادگی پنجم آذر ۱۳۹۵ به راه افتاد که هدف آن مستند‌سازی‌ روایات و تجارب زیسته زنان در زمینه خشونت خانوادگی بود. این کارزار که فعالیت خود را با بیانیه‌ای با امضای جمعی از فعالان حقوق زنان شروع کرده، با برگزاری کارگاه‌های آموزشی- ترویجی در شهرهای مختلف، پخش دفترچه‌های راهنما و گفت‌وگوی چهره به چهره با مردم، روایت‌های آنان را به‌صورت مکتوب جمع‌آوری کرده است؛ همچنین در بخش رسانه با ساخت انیمیشن و فیلم‌های مستند درباره خشونت خانوادگی، فعالیت کرده است. 

علاوه بر این توانسته با دیگر فعالان عرصه‌های اجتماعی و وکلا ارتباط برقرار کرده و توجه و حمایت آنان را جلب کند. در طرح اولیه کارزار، مدت فعالیت آن یک سال در نظر گرفته شده اما فعالان تصمیم گرفتند با توجه به شرایط موجود فعالیت آن را یک سال دیگر ادامه دهند تا بتوانند به پیش‌نویس درست‌تری از قانون منع خشونت دست یابند و طیف گسترده‌تری از ضرورت تصویب قانون منع خشونت خانوادگی آگاه شوند و کارزار بتواند به اهداف خود نزدیک شود. این کارزار که برای نخستین‌بار در ایران به راه افتاده با مشکلات زیادی روبه‌رو بوده اما از دستاوردهای آن می‌توان به شکست سکوت در برابر خشونت خانوادگی و آگاه‌سازی‌ جامعه و تهیه پیش‌نویس قانونی از سوی جامعه مدنی ایران برای رفع آن، که از دل تجارب و نوشته‌های زنان خشونت دیده برآمده است و تجربه‌ای مهم و عینی است، اشاره کرد.

این یادداشت در صفحۀ آخر روزنامۀ همشهری، مورخ دوشنبه ۵ آذر ۱۳۹۷ منتشر شده است.

نصفˇ شب بۊ که أمی بۊجؤری طبقه همسایه جیغˇ أمرأ خابˇ جا دپرکسم. دۊبارده شۊرۊع بۊبؤسته-بۊ. همسایه ایجگره صدا جا بفأمستم که باز خۊ مردˇ جا کره کۊتک خؤره.
چن سالی بۊ که ازدواج بۊکۊده-بید ؤ دؤخترˇ ره زای نۊبؤستی. أنˇ مردای‌م به هر بهانه‌یی أنه کۊتک زئی. می چادره اۊسادم ؤ خاستم بشم که مردای مره بۊگؤفته: کؤیه کره شی خانم؟ دعوایˇ زن ؤ شؤهریه؛ ربطی به امان نأره.
بۊگؤفتم أگه مردای ناغافل بزئه دؤختره‌یه بۊکۊشته تی وجدان قبۊل کۊنه؟ تانی بیگی من اؤیه ایسه-بۊم ولی هیچ کاری نۊکۊدم؟ اصلاً فرض بۊکۊن خۊدمانˇ دؤختر ه که کره کۊتک خؤره؛ تۊ تانی بیتفاوت بئسی؟ دره بازأکۊدم ؤ بۊشؤم بۊجؤر. در بزئم . چن بار در زئنˇ پسی، دؤختره دره بازأکۊد. أنˇ سر مچه کبۊد بۊبؤسته-بۊ. خۊ دیمأ چادر بیگیفته-بۊ. أنه بۊگؤفتم: عزیز جان می زای تب بۊکۊده ؤ قؤرصˇ تب‌بؤر نأرم. تو داری مره فدی؟خۊ سرأ تکان بده ؤ بۊشؤ کی مره باوره.
ناقلن أ بهانه همره أنˇ مردایأ بفهمانیم که أمان متوجه ایسیم که کره چی بلایی خۊ زنˇ سر اوردن-دره. قؤرصأ بیگیفتم ؤ بامؤم بیجیر. ولی مره خاب نیگیفته. أمی قدیمˇ همساده یاد دکفتم. ایتا دؤختر داشتی کی خۊشگلی ؤ نجابتˇجا هیچی کم ناشتی. سن ؤ سالی‌م ناشتی. هزار اۊمید ؤ آرزۊ مرأ مردˇ ره بۊبؤسته-بۊ. أنˇ مرد شک ؤ بددیلیˇ بیجا وأسی أنقدر أنه آزار بده ؤ کۊتک بزئه کی دؤخترˇ بدبخت خؤره خانه مئن آتش بزئه ؤ ایتا طفلˇ معصۊمم خۊدشˇ جا بنأ. بأزۊن أنˇ مرد پشیمان بۊبؤسته-بۊ ولی چی فایده؟ اۊ جوانˇ کؤر خۊ جانأ ببرده گلˇ جیر. به هزار بدبختی می چۊمانأ دوستم ؤ بۊخؤفتم.
فردا صۊب، وقتی کره خرید شۊییم راه‌پله مئن أمی بۊجؤری همسایهٰ بیدئم. سلام ؤ علیکˇ پسی أنه بۊگؤفتم: دؤختر جان. چره ساکت ایسی ؤ تی مردˇ جا شکایت نۊکۊنی؟ اۊن حق ناره هر چی وأسی تره کۊتک بزنه.
بۊگؤفته: کؤیه بشم؟ کلانتری؟ کلانتری که دۊزدان ؤ مجرمانˇ جایه. اصلاً دانی از هر چی مردای می حال بهم خؤره. کلانتری مئن زن نئسه کی راحت ببم ؤ می حرف ؤ شکایته مطرح بۊکۊنم.
راس گۊفتی. حق داشتی. بۊگؤفتم خا چره تی خانواده جا کۊمک نیگیری؟ بۊگؤفته أشان مره گیدی لباس سفیدˇ مرأ بۊشؤیی مردˇ خانه کفنˇ مرأ واگردی. وا تحمل بۊکۊنی؛ چۊن زای‌دارم نیبی. بۊگؤفتم پس بۊشۊ مۊشاورˇ ورجه. خۊ سره تکان بده ؤ بۊشؤ. منم بۊشؤم خرید. سبزی‌فۊرۊشی مئن ایتا می قدیمی همکلاسانأ بیدئم. حال ؤ احوال بۊکۊدیم. تازه طلاق بیگیفته-بۊ. ایتا هش ساله دؤختردأشتی با ایتا سه ساله پسر کی هفته‌یی یک رۊز چن ساعتی تانستی اشانه بیدینه. می دیل أنˇ ره بۊسؤخته. مره یاده کی عاشقˇ طراحی بۊ ؤ وقتی دانشگاه شهرˇ دیگه قبۊل بۊبؤسته-بۊ أنˇ پئر ونأشتی که بشه شهرˇ دیگه ؤ بۊگؤفته-بۊ چۊن دؤختره نتانه شهرˇ دیگه تنها زندگی بۊکۊنه. هر چی می دۊست گریه ؤ زاری بۊکۊده اثر ناشتی ؤ هۊ سال أنأ عرۊس بۊکۊدید. اۊنم چه عروسی! أنˇ مرد، هیچ اذیت ؤ آزاریأ فۊرۊگۊذار نۊکۊدی ؤ اصلاً اۊنه بحساب ناوردی. می دۊست تحمل بۊکۊد ؤ دم نزئه تا أنˇ طاقت طاق بۊبؤسته طلاق بیگیفت. مره بۊگؤفت با أن کی خئلی أنˇ ره سخته زاکانˇ دۊریه تحمل کۊدن ولی الان خاستی که ادامهٔ تحصیل بده ؤ خۊ پا سر بئسه. أنˇ ره آرزۊیˇ مؤفقیت بۊکۊدم ؤ خرید بۊکۊدم ؤ واگردستم بخانه.

پ.ن: این یادداشت برای نخستین بار در شمارۀ ۸ ماهنامۀ گیلانˇاؤجا منتشر شده.
برای اطلاع از چگونگی خواندن و نوشتن با رسم‌الخط گیلکی اینجا را ببینید.
برگردان فارسی این یادداشت در ادامه مطلب 👇 آمده است.

 سرطان دهانۀ رحم (سرویکس)  از شایعترین سرطان‏ها در خانم‏ها خصوصاً در کشورهای جهان سوم است. در کشورهای پیشرفته این سرطان به دلیل انجام تست‏های غربالگری از نظر شیوع کاهش چشمگیری یافته است. بنابراین سرطان دهانۀ رحم و غربالگری آن اهمیت زیادی دارد.

از آنجایی‌که سرطان دهانۀ رحم به آهستگی پیشرفت می‏کند چنانچه خانم‏ها تحت مراقبت‏های منظم و معاینات ژینکولوژیک برنامه‏ ریزی شده قرار گیرند می‏توان از این سرطان پیشگیری کرد.

 هدف اصلی این تست و پیگیری‏هایی که بدنبال آن انجام می‏شود پیشگیری از تغییرات غیرطبیعی سلول‏های دهانۀ رحم است که در صورت عدم توجه ممکن است به سمت سرطان دهانۀ رحم پیشرفت نماید.

 تست پاپ اسمیر می‏تواند سلول‏های دهانۀ رحم را بررسی و حالات غیرطبیعی آن را که منجر به سرطان می‏شود مشخص کند.

 توجه به این نکته حائز اهمیت است که این تست سرطان دهانۀ رحم یا قسمت تحتانی رحم را مشخص می‏کند و لزوماً در مورد سرطان اندومتر (رحم) پیش‏گویی کننده نیست. لذا در موارد و شرایط خاص که پزشک لازم می‏داند علاوه بر  تست پاپ اسمیر، بیوپسی اندومتر نیز انجام می‏شود که این امر جهت بررسی سلول‏های داخلی حفرۀ رحم بوده و معمولاً در خونریزی‏های غیرطبیعی رحم لازم است.

پاپ اسمیر چگونه انجام می‌شود؟

پاپ اسمیر هنگام معاینۀ لگنی انجام می ‌شود. پزشک یا ماما برای نمونه برداری با وسیله‌ای به نام اسپکولوم، دهانۀ دستگاه تناسلی را باز می‌کند تا بتواند گردن رحم را ببیند بعد با یک نمونه گیر (اسپاچولا) و یک برس کوچک، سلول‌های دهانۀ رحم را جمع آوری می‌کند. این نمونه برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. پاپ اسمیر گاهی نشان دهندۀ عفونت هم هست اما نمی‌توان برای تشخیص بیماری‌های مقاربتی به آن تکیه کرد و آزمایش‌های اختصاصی لازم است. 

این آزمایش دردناک نیست، اما معاینۀ لگنی آن ممکن است اندکی ناراحت کننده باشد.

در کشورهای پیشرفته واکسنی برای پیشگیری از سرطان رحم به دخترانی که در  سن شروع فعالیت جنسی هستند تزریق می‌شود تا از بروز آن جلوگیری شود با توجه به نبود چنین برنامه‌هایی برای دختران نوجوان تنها راهکار مناسب پیشگیری از این نوع سرطان با معاینۀ سالانه و تست پاپ اسمیر است که متأسفانه هنوز در کشور ما همه گیر نیست و توجه لازم به آن نمی‌شود.

برای اطلاع از وضعیت انجام این آزمایش و نواقص آن در خانه‌های بهداشت می‌توانید به مقالۀ "خانه‌های بهداشت و زنان؛ نگاهی به نقش خانه‌های بهداشت روستایی در گیلان" که در همین زمینه نوشته‌ام و در شماره ۱۳ماهنامه "گیلان اؤجا" چاپ شده است رجوع کنید.

برگرفته از کانال تلگرام بهمبری

تاکسى میان نیشته بوم. دوتا جوانˇ دؤخترم می ورجا نیشته بؤن. بلن-بلن گب زئیدی ؤ من ایشتاوستیم.
اولی: راستی از تی نامزد امیر چی خبران؟
دومى: امیر خؤبه. هر چن روز به سر، ایتا پیام مره روانه کونه.
اولى: خؤب. چی گه؟ راضى ایسه؟
دومى: چی بوگویم والا؟ هنو کمپˇ میان زندگى کونید. اویه همه جوره آدم ایسه دئه. عرب ؤ افغانی. ولی بازم اشان شانس باوردید که دیپورت نوبؤستیدى ؤ تانستید از مرز رد ببید. خیلیان هنو مرزˇ سر آواره یدى.
اولى: کاش ان دفعه انه واورسی که محسنˇ خبرم داره یا نه. می دیل آشوبه از وقتى که بوشؤ هیچ خبری انˇ جا ندارم. انˇ مار ؤ خاخورم مره بوروز ندیدى.
دومى:باشه کؤر. انˇ جا واورسم. اخه اویه همیشه اینترنته دسرسى نداریدى؛ هر وقت پیام فده مره واورسم.
اولى: هر جوانى که امی محل ؤ خیابان ایسه بو بوشؤ خارج. دئه امی شهرˇ میان جوانى نیدینى.
می دیلˇ میان انˇ حرفه تصدیق بوکودم. بیشتاوسته بوم بالاىˇ هزار نفر از انزلی مهاجرت بوکودید.
یادˇ می دوست دکفتم. چند وقتى بو که خبرى ازش نبو. وقتى انه بیدئم گله بوکودم که کویه ایسى ؤ چره تی جه خبرى نبو. من ؤ منˇ أمرأ جواب بده مره که گرفتارم. راس گوفتى بندهٔ خودا. دوتا پسر تحصیلکرده بیکار خانه میان داشتن سخته. بعدم زود خداحافظى بوکود ؤ بوشؤ. هفتهٔ بعد بیشتاوستم هر دوتا پسرأ روانه بوکوده خارج. می دیل خیلى انˇ ره بوسؤخت. انˇ واسى آشفته بو. مادره دئه. چی بوکونه! هزار بدبختى ؤ گریفتارى أمرأ زاى بزرگأکوده الان کارˇ ره اشانه خارج روانه’ کوده. کارم کار نىه که. کارگرى ؤ فعلگى اونم کشور ؤ شهرˇ غریبˇ میان، هزاران مشکل ؤ دلهره أمرأ.
وقتى تاکسى غازیانˇ پوردأ ردأ کود می چوم دکفت اسکله’. حیف شهرˇ به أ قشنگی نبو؟ شهری که تازه منطقهٔ آزاد بوبؤسته.
اصلاً أ منطقهٔ آزادˇ فایده أ شهرˇ جوانانˇ ره چی بو؟
شهرى که أنˇ مرداکان ۱۸ سال بیجیر ؤ ۵۰ سال بوجؤریدى. شهرى که جوانˇ سازنده ؤ فعالˇ جا خالی بوبؤسته.
شهرى که أنˇ جوانانˇ ره کار ننه.
می شهر...

پ.ن: این یادداشت نخستین متن از مجموعۀ یادداشت‌های گیلکی "می شهر" است که برای نخستین بار در شمارۀ ۲ ماهنامۀ گیلانˇاؤجا منتشر شده بود.
برای اطلاع از چگونگی خواندن و نوشتن با رسم‌الخط گیلکی اینجا را ببینید.
برگردان فارسی این یادداشت در ادامه مطلب 👇 آمده است.

کار خانگی، شغلی ۲۴ساعته، مادام‌العمر، بدون مرخصی، حقوق و مزایا، که دیر و زود دارد اما سوخت و سوز ندارد. این کار خانگی زنانه(!!) با نزدیک شدن به سال نو رنگ و بویی دیگر برای خانم‌ها دارد.
کارهای سخت و طاقت فرسایی که زنان خانه‌دار و شاغل را درگیر خود می‌کند. گویی مسابقه‌ای شروع می‌شود که هرکسی زودتر و بهتر آن را انجام دهد کدبانویی تمام عیار و زن خانه‌داری است.
صبح پس از راهی کردن بچه‌ها و آقای خانه، بالاخره تصمیم می‌گیرم از اتاق خواب شروع به خانه تکانی کنم. قبل از هر کاری به فکر تهیۀ ناهار هستم. ناهار که رو براه شد، به اتاق می‌روم. پرده و ملافه‌ها را داخل ماشین لباسشویی می‌اندازم و در دل سازندگان ماشین لباسشویی را دعا می‌کنم. ملزومات پاک کردن و برق انداختن شیشه‌ها را با خود به اتاق می‌برم. مشغول تمیز کردن شیشه‌ها هستم که زنگ خانه را می‌زنند. همسرم به دنبال مدرکی که جا گذاشته به خانه برگشته است. دوباره از چارپایه بالا می‌روم. همسرم می‌گوید مراقب باش که نیفتی و در همان حال لباس و پوشش مرا برانداز می‌کند. می‌گویم اگر آنقدر نگران منی بیا و تو شیشه‌ها را پاک کن. می‌گوید عجله دارد و می‌رود.
به نظر من سخت‌ترین قسمت خانه تکانی مرتب کردن کمد و کشوهاست. چند ساعتی وقتم را می‌گیرد تا لباس‌های بلا استفاده و کهنه را جدا کنم و بقیه را مرتب و منظم سر جایشان بگذارم. بعد از گردگیری و تمیز کردن گوشه و زوایای اتاق به آشپزخانه می‌روم تا ناهار را آماده کنم. زنگ به صدا در می‌آید و بچه‌ها خسته و گرسنه وارد می‌شوند. سفره را پهن می‌کنم. بعد از خوردن غذا به سراغ ماشین لباسشویی می‌روم. پرده و ملافه‌های تمیز را پهن می‌کنم. به اتاق می‌روم و جارو می‌کشم. چقدر دلم چایی می‌خواهد. کمرم و دستم درد می‌کند. پرده را با زحمت فراوان وصل می‌کنم. بالاخره تمام شد. راهی آشپزخانه می‌شوم. ظرف‌های کثیف را می‌شویم. حالا نوبت تهیۀ شام است.
این یک مرحله از مراحل خانه تکانی همراه با خانه‌داری همیشگی من است. گاهی فکر می‌کنم اگر همکاری سایر اعضای خانه هم بود با شادی و رضایت بیشتری به استقبال سال نو می‌رفتم...

این یادداشت نخستین بار در کانال تلگرام کار خانگی منتشر شده است.